Phong tục tập quán

Tìm hiểu nguồn gốc lễ rước ông Táo về trời có từ bao giờ?

Trong đời sống văn hóa của người Việt, lễ rước ông Táo về trời là một phong tục truyền thống quan trọng. Đây không chỉ là dịp để các gia đình bày tỏ lòng thành kính đối với các vị thần cai quản bếp núc mà còn đánh dấu thời khắc bắt đầu cho công tác chuẩn bị đón Tết Nguyên Đán. Để tìm hiểu lễ rước ông Táo về trời có từ bao giờ? Mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây.

Tìm hiểu nguồn gốc lễ rước ông Táo về trời có từ bao giờ?

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, tín ngưỡng thờ Táo quân vốn có xuất xứ từ Trung Hoa, sau đó du nhập vào Việt Nam và được người Việt bản địa hóa, hình thành nên phong tục đặc sắc hiện nay.

Ở Việt Nam, câu chuyện về ba vị Táo quân (hai ông, một bà) được lưu truyền rộng rãi qua nhiều thế hệ. Chuyện kể rằng:

Ngày xưa có một người đàn ông tên Trọng Cao, kết hôn với nàng Thị Nhi. Do cuộc sống khó khăn, hai vợ chồng thường hay cãi vã, cuối cùng Thị Nhi bỏ nhà ra đi. Sau đó, nàng gặp và kết duyên cùng người chồng mới là Phạm Lang.

Một ngày kia, Trọng Cao ân hận, đi tìm vợ cũ. Trong lúc đói khát, ông đã ghé vào nhà Thị Nhi xin ăn. Nhận ra chồng cũ, Thị Nhi thương cảm, mời vào nhà. Đúng lúc ấy, Phạm Lang trở về. Vì sợ chồng mới hiểu lầm, Thị Nhi giấu Trọng Cao trong đống rơm. Không may, Phạm Lang vô tình đốt rơm để lấy tro bón ruộng, khiến Trọng Cao bị thiêu cháy. Đau đớn và cảm thấy có lỗi, Thị Nhi nhảy vào lửa chết theo chồng cũ. Chứng kiến cảnh tượng đó, Phạm Lang cũng lao vào lửa để giữ trọn tình nghĩa.

Cảm động trước tấm lòng trung nghĩa và sự hy sinh của ba người, Ngọc Hoàng sắc phong họ làm Táo quân, cai quản việc bếp núc, giữ gìn nếp sống gia đình, mang lửa ấm về cho mọi nhà.

Nguồn gốc lễ rước ông Táo về trời có từ bao giờ?

Ý nghĩa nhân văn sâu sắc lễ rước ông Táo về trời

Qua câu chuyện trên, có thể thấy lễ rước ông Táo về trời không chỉ đơn thuần là một tập tục thờ cúng. Nó còn mang đậm giá trị nhân sinh và đạo lý:

Tôn vinh giá trị gia đình: Chuyện ba vị Táo quân tượng trưng cho tình nghĩa vợ chồng, sự thủy chung, lòng bao dung và tinh thần nhân hậu trong mỗi gia đình Việt. Đây là bài học về cách cư xử, sống có đạo lý.
Giữ gìn lửa ấm: Táo quân là vị thần cai quản bếp lửa, tượng trưng cho hạnh phúc, sự ấm no của mỗi mái nhà. Việc cúng ông Táo nhắc nhở các gia đình luôn gìn giữ bếp lửa sum vầy.
Báo cáo một năm: Theo tín ngưỡng, vào ngày 23 tháng Chạp, Táo quân sẽ cưỡi cá chép về trời, tâu lên Ngọc Hoàng những việc tốt xấu trong năm của từng gia đình. Do đó, lễ rước ông Táo cũng là dịp để các gia đình tự nhìn nhận lại một năm qua, sửa mình và hướng tới năm mới tốt đẹp hơn.

Phong tục cúng ông Táo qua các thời kỳ

Từ xưa đến nay, lễ rước ông Táo về trời đã trải qua nhiều thay đổi, nhưng vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi.

Thời phong kiến: Lễ cúng ông Táo được chuẩn bị rất chu đáo, trang trọng. Mâm cúng thường có mũ, áo, hoa bằng giấy (mỗi thứ ba bộ cho ba vị Táo quân), cá chép sống để phóng sinh (làm phương tiện cho Táo quân về trời), cùng các lễ vật như xôi, gà luộc, hoa quả, trầu cau, rượu.
Thời hiện đại: Ngày nay, lễ cúng tuy giản tiện hơn, nhưng vẫn giữ tinh thần thành kính. Nhiều gia đình vẫn giữ thói quen phóng sinh cá chép sau lễ, tượng trưng cho việc đưa Táo quân “thăng thiên”.

Lễ rước ông Táo về trời thường được tổ chức vào ngày 23 tháng chạp hàng năm

Xem thêm:

Dù trải qua bao biến động thời gian, lễ rước ông Táo vẫn là một nét đẹp không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt và mang nhiều ý nghĩa sâu sắc như:

Kết nối truyền thống: Trong nhịp sống hiện đại, lễ rước ông Táo trở thành dịp để các thế hệ trong gia đình quây quần bên nhau, ôn lại truyền thống, dạy trẻ nhỏ về lòng biết ơn và giá trị gia đình.
Bảo vệ môi trường: Những năm gần đây, phong trào cúng cá chép trong chậu và phóng sinh đúng cách được khuyến khích, nhằm giảm thiểu rác thải ra môi trường.
Giá trị hướng thiện: Lễ cúng còn là dịp để mỗi người tự soi lại mình, hướng thiện, làm việc tốt để Táo quân mang về trời những lời tâu tốt đẹp nhất.

Hy vọng qua những thông tin trên từ Duxuandonlocphattai.com bạn đọc đã rõ lễ rước ông Táo về trời có từ bao giờ. Lễ rước ông Táo về trời là một tập tục giàu giá trị nhân văn và văn hóa của người Việt, thể hiện lòng tôn kính đối với các vị thần, sự trân trọng hạnh phúc gia đình và khát vọng về một cuộc sống no ấm, bình an.