Phong tục tập quán

Cách làm mâm cỗ cúng ông Công ông Táo miền Bắc đúng lễ nghi

Hằng năm, vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, người dân lại tất bật chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo để tiễn các vị thần cai quản bếp núc về chầu trời, báo cáo một năm qua của gia đình với Ngọc Hoàng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách chuẩn bị một mâm cỗ cúng sao cho đầy đủ, đúng lễ nghi. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách làm mâm cỗ cúng ông Công ông Táo miền Bắc một cách chi tiết.

Ý nghĩa mâm cỗ cúng ông Công ông Táo

Theo truyền thuyết dân gian, ông Công là Thổ Công, vị thần cai quản đất đai, nhà cửa; còn ông Táo (ba vị Táo quân: hai ông, một bà) là các vị thần cai quản việc bếp núc. Ngày 23 tháng Chạp, các vị sẽ cưỡi cá chép về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về mọi việc trong năm của gia đình.

Do vậy, lễ cúng ông Công ông Táo là dịp để:

Tỏ lòng biết ơn các vị thần đã phù hộ gia đình.
Tổng kết một năm, mong cầu năm mới may mắn, hạnh phúc.
Giữ gìn truyền thống, giáo dục con cháu về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.

Người dân thường cúng vào buổi sáng hoặc trưa ngày 23 tháng Chạp. Một số gia đình bận rộn có thể cúng từ tối 22 tháng Chạp. Việc cúng nên hoàn thành trước giờ Ngọ (12 giờ trưa) để kịp tiễn các Táo về trời.

Hướng dẫn cách làm mâm cỗ cúng ông Công ông Táo miền Bắc

Chuẩn bị mâm cỗ cúng

Một mâm cỗ cúng ông Công ông Táo miền Bắc truyền thống gồm hai phần:

Lễ mặn (hoặc chay tùy điều kiện)

Mâm cỗ mặn truyền thống thường có:

Gà luộc (thường là gà trống): Biểu tượng cho sự cát tường, khởi đầu mới tốt đẹp.
Xôi gấc hoặc xôi đỗ xanh: Tượng trưng cho may mắn, sung túc.
Canh măng hoặc canh miến: Món ăn thanh mát, dễ ăn.
Chả giò, nem rán: Thể hiện sự no đủ.
Thịt lợn luộc hoặc thịt kho tàu: Món ăn phổ biến, dễ chế biến.
Giò chả: Tượng trưng cho sự đầy đặn, vuông tròn.
Đĩa xào thập cẩm (rau xanh, nấm, mộc nhĩ…): Cân bằng dinh dưỡng, màu sắc bắt mắt.

Cách làm mâm cỗ cúng ông Công ông Táo miền Bắc đúng lễ nghi

Nếu cúng chay, có thể chuẩn bị:

Xôi, chè.
Nem chay.
Canh nấm.
Rau xào.
Đậu phụ.

Lễ vật khác:

Hương (nhang).
Hoa tươi (thường là hoa cúc, hoa đồng tiền…).
Quả tươi (mâm ngũ quả: chuối, bưởi, cam, quýt, táo…).
Rượu trắng.
Trầu cau.
Tiền vàng mã.
Mũ, áo, hia bằng giấy (3 bộ, gồm 2 bộ cho ông Táo và 1 bộ cho bà Táo).
Cá chép (1-3 con, sống để phóng sinh hoặc cá chép giấy).

Cách sắp đặt mâm cỗ:

Địa điểm đặt mâm cỗ: Trên ban thờ gia tiên hoặc bàn thờ Táo quân riêng (nếu có).
Bố trí mâm cỗ: Gọn gàng, cân đối, bày biện đẹp mắt, thể hiện sự tôn kính.
Mũ áo hia và cá chép đặt trang trọng ở bên cạnh hoặc trên bàn thờ.

Quy trình cúng:

Dọn dẹp sạch sẽ bàn thờ, khu bếp trước khi cúng.
Thắp hương, mời ông Công ông Táo về dự lễ.
Đọc bài văn khấn (có thể tham khảo văn khấn truyền thống hoặc hiện đại).
Khấn xong, chờ hương tàn khoảng 2/3 thì hóa vàng (mũ, áo, tiền vàng mã).
Phóng sinh cá chép ra ao, hồ, sông (chọn nơi sạch sẽ, an toàn).

Những lưu ý khi làm mâm cỗ cúng ông Công ông Táo

Xem thêm:

Những lưu ý khi làm mâm cỗ cúng ông Công ông Táo

Thành tâm là chính: Dù mâm cỗ lớn hay nhỏ, điều quan trọng nhất là lòng thành kính.
Không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy: Tùy theo điều kiện từng gia đình.
Giữ gìn vệ sinh môi trường: Khi phóng sinh cá chép, không vứt túi nilon xuống nước.
Không cúng sau giờ Ngọ: Vì Táo quân phải kịp “chầu trời”.

Ngày nay, nhịp sống bận rộn khiến nhiều gia đình có xu hướng:

Giản lược mâm cỗ: Chọn những món đơn giản nhưng vẫn đầy đủ ý nghĩa.
Đặt dịch vụ cỗ cúng: Các dịch vụ nấu cỗ, làm mâm cúng ngày càng phổ biến.
Chú trọng bảo vệ môi trường: Ưu tiên cá chép sống, hạn chế hóa vàng quá nhiều.

Dù cách thức có thay đổi, nhưng ý nghĩa tri ân, hướng thiện của lễ cúng ông Công ông Táo vẫn được gìn giữ nguyên vẹn.

Duxuandonlocphattai.com vừa chia sẻ đến bạn cách làm mâm cỗ cúng ông Công ông Táo miền Bắc đúng chuẩn. Việc chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo miền Bắc không chỉ là hành động mang tính nghi lễ mà còn là dịp để mỗi gia đình thể hiện lòng biết ơn, khơi dậy tinh thần đoàn kết, vun đắp hạnh phúc gia đình.