phong-tuc-tet-co-truyen

Ý nghĩa phong tục ngày tết – Ý nghĩa phong tục gói bánh trưng bánh giầy ngày tết

Nhắc đến tết chắc hẳn những hình ảnh như mâm ngủ quả, bánh chưng xanh, đón giao thừa, lì xì đỏ… tất cả đều tạo nên một cái tế rất Việt Nam. Vậy bạn có thắc mắc ý nghĩa phong tục ngày tết là gì? Mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây.

Ý nghĩa phong tục ngày tết là gì?

Tết cổ truyền dân tộc có ý nghĩa vô cùng lớn. Mặc dù hiện tại, không thể phủ nhận rằng Tết hiện nay đã có sự mai một, không còn được như xưa. Thế nhưng những giá trị tốt đẹp của nó mãi trường tốt. Nước ta là một quốc gia thuộc văn minh nông nghiệp lúa nước. Chính vì vậy 1 năm được chia làm 24 tiết.

Quan trọng nhất chính là tiết đầu năm, khởi đầu cho chu kỳ canh tác. Đây cũng chính là Tiết Nguyên Đán. Nguyên là Khởi Đầu, Đán là Trọn vẹn. Như vậy, có thể hiểu ý nghĩa của Tết Nguyên Đán chính là một khởi đầu trọn vẹn.

Phong tục lì xì may mắn đầu năm
Phong tục lì xì may mắn đầu năm

Tìm hiểu thêm: Phong tục tập quán là gì?

Tết Nguyên Đán cũng chính là Tết cổ truyền, Tết ta, Tết âm. Đây là dịp quan trọng để người dân Việt nhớ về nguồn cội, tổ tiên. Là dịp để gia đình đoàn viên con cháu sum vầy, đoàn tụ.

Tết cổ truyền cũng là dịp để mọi người chúc nhau những điều tốt lành, bỏ qua những điều không may mắn, những xích mích của năm cũ. Năm mới, mọi người gặp gỡ, chúc nhau những điều may mắn, gia tăng tình cảm gắn kết anh em họ hàng.

Ý nghĩa phong tục ngày tết làm bánh chưng bánh giầy

Nguồn gốc của bánh chưng, bánh giầy

Theo truyền thuyết “Bánh chưng, bánh dày”, vào đời Hùng Vương thứ 6, nhân dịp giỗ tổ, vua Hùng triệu tập các quan Lang (các con của nhà vua) đến và truyền rằng: vị quan Lang nào tìm được món lễ vật dâng lên tổ tiên hợp ý với nhà vua sẽ được nhà vua nhường ngôi.

Các vị quan Lang lên rừng, xuống biển tìm châu ngọc và các sản vật quý để làm lễ vật dâng lên nhà vua. Người con trai thứ 18 tên là Lang Liêu là người nghèo khó nhất trong số các vị quan Lang nhưng tính tình hiền hậu, lối sống đạo hạnh, hiếu thảo với cha mẹ.

Không thể tìm những sản vật quý hiếm về dâng vua cha, chàng đã dùng những nông sản thường ngày gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong để làm ra hai loại bánh chưng và bánh dày tượng trưng cho trời và đất làm lễ vật dâng vua.

Ý nghĩa phong tục gói bánh chưng bánh giầy ngày tết
Ý nghĩa phong tục gói bánh chưng bánh giầy ngày tết

Xem thêm: Tết hàn thực là gì?

Ý nghĩa của bánh chưng, bánh giầy

Tượng trưng cho Đất Trời

Bánh chưng và bánh dày tượng trưng cho triết lí Vuông Tròn của người Việt nói riêng và triết lí Âm Dương nói chung.

Bánh dày tượng trưng cho trời, màu trắng, hình tròn, nhỏ gọn trong lòng bàn tay, được nặn thành 2 nửa hình vòng cung rất đẹp, bên trên và dưới đều có 2 miếng lá chuối đậy lên.

Bánh chưng có màu xanh, được gói theo hình vuông lớn, tượng trưng cho đất. Sự kết hợp của bánh chưng xanh và bánh dày tượng trưng cho sự kết hợp và gắn kết của đất trời.

Dân tộc Việt Nam gắn liền với văn hóa lúa nước, phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thiên nhiên, trong đó đất trời là yếu tố quyết định. Chính vì lẽ đó, người ta chọn dâng bánh chưng và bánh dày vào ngày Tết để thể hiện lòng biết ơn trời đất tạo điều kiện mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà ấm no hạnh phúc.

Thể hiện cho vũ trụ, nhân sinh

Trong tín ngưỡng phồn thực của người Việt ta, bánh giầy tượng trưng cho âm, bánh chưng đại diện cho dương. Bánh chưng là hiện thân của Mẹ, thì bánh dày chính là sức mạnh của Rồng, sự hy sinh lớn lao của Cha.

Bánh dày đại diện cho những người đàn ông trụ cột trong gia đình, là lễ vật khát vọng cho những mong muốn thăng quan tiến chức, học hành đỗ đạt thành tài.

Ý nghĩa tinh thần của tục gói bánh chưng, bánh dày

Bánh chưng, bánh dày là thức ăn trang trọng, cao quý nhất để cúng tổ tiên, thể hiện tấm lòng uống nước nhớ nguồn, nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục to lớn, bao la như trời đất của cha mẹ. Phong tục truyền thống thờ cúng và thưởng thức bánh chưng ngày Tết của người Việt Nam vừa mang nét văn hóa tín ngưỡng tâm linh, vừa là tinh hoa ẩm thực, trí tuệ của người Việt Nam.

Theo tục lệ, trước tết 2,3 ngày, các gia đình đều tất bật chuẩn bị cho phần gói bánh chưng, bánh dày. Lúc này, ông bà cha mẹ anh em quây quần bên nhau, mỗi người phụ một tay để làm nên những cái bánh thật đẹp, thật ngon dâng lên ông bà tổ tiên trong ngày đoàn tụ sum vầy.

Ý nghĩa phong tục ngày tết đã trở thành một nét văn hóa, một món ăn truyền thống và lâu đời ở Việt Nam. Nét độc đáo này đã góp phần làm đẹp hình ảnh Việt trong mắt bạn bè quốc tế. Dù ai xa quê cũng mong được về nhà bên nồi bánh mỗi dịp giao thừa đón năm mới.